Safran ürünü piyasadaki yüksek fiyatı nedeniyle İran’da “Kızıl Altın” olarak bilinen bir baharat türüdür.
Safran bitkisi Latince "crocus sativus" denilen sonbaharda çiçek açan ve 20-30 cm yüksekliğe ulaşabilen soğanlı bir bitkidir. Mor renkli bitkinin çiçeklerinde üç tepecik vardır ve şu her derde deva ve dünyanın en pahalısı olarak bilenen safran baharatı da işte bu üç tepeceğin kurutularak toz haline getirilmesiyle elde edilir.
Renklendirici ve tat verici olarak kullanılan bu baharatın elde edilmesi oldukça zahmetlidir. Her bir çiçeğin üzerindeki üç tepecik, sabah daha güneş doğmadan elle tek tek toplanır. Sadece yarım kilo kadar bir miktarda baharat elde etmek için 75 bin çiçeğin 225 bin tepeciği gerekir.
İran mutfağında sıklıkla kullanılan safran binlerce yıllardır şifa verici bitki olarak da tüketilir.
Dünyadaki en büyük safran üreticisi olan İran, dünya safran üretiminin yüzde 90’ını tek başına sağlamaktadır. Avrupa ve İran’ın güneyindeki Arap ülkelerine ihraç edilen safran ürünü ülke için döviz girdisi sağlıyor. Yılda 300 ton safran üreten İran bu ürünün üretiminde dünyada birinci sırada yer alıyor.
"İran safranı 40 ülkeye ihraç edilmektedir"
Mehr Haber Ajansı’na konuşan Tarım Bakanlığı Tıbbi Bitkiler Milli Proje Yöneticisi Hüseyin Zeynali, ABD tarafından uygulanan yaptırımlar öncesi ve sonrası dönemde İran’ın safran ürünü ihracatının durumuna ilişkin, “2016 yılında 203 ton safran ihracatı gerçekleştirdik. Bu rakam 2017’de 237 tona ve 2018 yılında ise 280 tona yükseldi. Bu yılın (İran takvimine göre) ilk yarısında 100 ton safran ürünü ihraç edildi.” dedi.
“Yeni mahsul yılın ikinci yarısında hasat edildiği için ihracatın çoğusu bu dönemde yapılıyor, dolayısıyla safran ihracatında düşüşe tanık olmayacağız.” ifadesini kullanan Zeynali sözlerine şöyle devam etti:
“Umarım Avrasya ülkeleriye imzalanan anlaşmalar sonucu safran ihracatında büyük artış yaşanır. Sağlanan anlaşmaya göre, bu ülkelere ihraç edilen safran dahil birçok tarım ürünü için tercihli tarifeler kaldırılacak.”
Zeynali, İspanya, Katar, BAE, Vietnam, Hong Kong ve Hindistan'ın İran safranının en önemli müşterisi olduğunu belirterek, “Bu ürün Türkiye, Macaristan, Japonya, Umman, Hollanda, Kuveyt ve Çin'den oluşan 40 ülkeye ihraç edilmektedir.” açıklamasını yaptı.
Türkiye’nin İran safranı için ana müşterileden biri olmadığını aktaran Zeynali, bu ülkeye yıllık olarak 2 ila 3 ton ihracat yapıldığını söyledi.
İranlı yetkili, bazı ülkelerin safran tüketiminin çok düşük olduğna işaret ederek, “Bunun sebebi ise bu ülkelerde safran tüketiminin yaygınlaşmamasıdır.” diye konuştu.
Hüseyin Zeynali, İran’ın safran ürünü için Türkiye'de de pazarlama çalışmaları yürütüğünü sözlerine ekledi.
Hazırlayan: Azar MAHDAVAN ve Muhammed BURHAN
yorumunuz